ความเข้าใจเกี่ยวกับผ้ากันไฟ วิธีการที่ถูกต้อง ความปลอดภัย และการบำรุงรักษาหรือไม่แน่นอนครับ! ความเข้าใจเกี่ยวกับผ้ากันไฟ การใช้งานที่ถูกต้อง ความปลอดภัย และการบำรุงรักษา เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งเพื่อให้ผ้ากันไฟทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัยสูงสุด โดยเฉพาะในสภาพแวดล้อมอย่างโรงงานอุตสาหกรรม
1. ความเข้าใจเกี่ยวกับผ้ากันไฟ
คืออะไร: ผ้ากันไฟ (Fire Blanket หรือ Welding Blanket) คือวัสดุที่ผลิตจากเส้นใยพิเศษ (เช่น ใยแก้ว, ซิลิก้า, เซรามิกไฟเบอร์) ที่มีคุณสมบัติ ไม่ติดไฟ ไม่ลามไฟ ทนทานต่อความร้อนสูง และสะเก็ดไฟ ออกแบบมาเพื่อเป็นเกราะป้องกันการแพร่กระจายของเปลวไฟ ประกายไฟ และความร้อน
วัตถุประสงค์หลัก:
ป้องกันการเกิดอัคคีภัย: โดยการกั้นไม่ให้ประกายไฟ สะเก็ดไฟ หรือความร้อนจากงาน Hot Work (เชื่อม, ตัด, เจียร) ไปตกใส่หรือสัมผัสกับเชื้อเพลิง/วัสดุไวไฟใกล้เคียง
ควบคุม/ระงับไฟเบื้องต้น: ใช้เป็นผ้าห่มดับไฟเพื่อคลุมไฟขนาดเล็กที่เพิ่งเริ่มต้น (เช่น ไฟไหม้กระทะน้ำมัน) เพื่อตัดออกซิเจนและดับไฟ
ปกป้องบุคคล/ทรัพย์สิน: ใช้ห่อหุ้มร่างกายเพื่อป้องกันความร้อน/เปลวไฟชั่วคราวขณะอพยพ หรือคลุมอุปกรณ์/เครื่องจักรที่ไวไฟ
2. วิธีการใช้งานที่ถูกต้อง
2.1 สำหรับงาน Hot Work (Welding Blanket):
เลือกขนาดที่เหมาะสม: ผ้าต้องใหญ่พอที่จะคลุมพื้นที่ทำงานและวัสดุไวไฟได้อย่างมิดชิด โดยเผื่อขอบอย่างน้อย 1-2 เมตร รอบจุดที่เกิดประกายไฟ
ตรวจสอบพื้นที่: ก่อนเริ่มงาน ให้ตรวจสอบบริเวณรอบข้างว่าไม่มีวัสดุไวไฟอยู่ใกล้เคียง หากมีและเคลื่อนย้ายไม่ได้ ให้คลุมด้วยผ้ากันไฟ
ติดตั้งอย่างแน่นหนา:
กั้นแนวตั้ง: ใช้แขวนเป็นม่านหรือฉากกั้นรอบบริเวณทำงาน Hot Work โดยใช้ห่วงตาไก่ (Grommets) และยึดกับโครงสร้างที่แข็งแรง (เช่น โครงเหล็ก, ขาตั้ง) ด้วยคลิปหนีบหรือเชือกทนไฟ ตรวจสอบให้แน่ใจว่าไม่มีช่องว่างด้านล่างหรือด้านข้างที่ประกายไฟจะเล็ดลอดได้
ปูแนวนอน: ใช้ปูบนพื้น หรือคลุมบนเครื่องจักร/วัสดุที่อาจถูกสะเก็ดไฟตกใส่
ไม่พับทบ/บิดงอ: ในบริเวณที่คาดว่าจะโดนสะเก็ดไฟ ผ้าควรแผ่เรียบ ไม่พับทบหรือบิดงอ เพราะอาจทำให้เกิดจุดรวมความร้อนและลดประสิทธิภาพ
ผู้เฝ้าระวังไฟ (Fire Watcher): สำหรับงาน Hot Work ที่มีความเสี่ยงสูง ควรมีผู้เฝ้าระวังไฟคอยดูแลตลอดเวลา เพื่อสังเกตการณ์ประกายไฟและการติดไฟที่อาจเกิดขึ้น และพร้อมใช้ถังดับเพลิงหรือผ้าห่มดับไฟได้ทันที
2.2 สำหรับใช้ดับไฟเบื้องต้น (Fire Blanket - สำหรับคลุมไฟ):
อยู่ในจุดที่เข้าถึงง่าย: ติดตั้งในห้องครัว ใกล้จุดที่มีความเสี่ยงสูง หรือจุดรวมพลในบ้าน/โรงงาน
วิธีการใช้งาน:
ดึงผ้าออก: ดึงแถบสายรัด (pull tabs) ออกมาเพื่อดึงผ้าออกจากซองบรรจุ
กางผ้า: กางผ้าออกให้เต็มผืน โดยให้มืออยู่ในส่วนป้องกันที่ปลายผ้า (ถ้ามี)
คลุมไฟ: ค่อยๆ เดินเข้าไปหาแหล่งกำเนิดไฟ (โดยให้ผ้าเป็นเกราะป้องกันตัวคุณ) แล้วค่อยๆ คลุมผ้าลงไปบนเปลวไฟให้สนิท อย่าโยนผ้าลงไป เพราะอาจทำให้ไฟลุกลาม
ตัดออกซิเจน: คลุมผ้าให้แน่นหนาและทิ้งไว้จนกว่าไฟจะดับสนิท (ปกติประมาณ 15-30 นาที หรือนานกว่านั้น) เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีการปะทุซ้ำ
อย่าเปิดผ้าจนกว่าไฟจะดับสนิท: เมื่อไฟดับแล้ว ให้รอจนกว่าทุกอย่างจะเย็นลงก่อนที่จะนำผ้าออก
3. ความปลอดภัยในการใช้งาน
สวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน (PPE): ผู้ใช้งานควรสวมถุงมือป้องกันความร้อน และสำหรับผ้าใยแก้วบางชนิด ควรพิจารณาสวมแว่นตานิรภัยและเสื้อแขนยาวเพื่อป้องกันการระคายเคือง
ห้ามใช้กับไฟขนาดใหญ่: ผ้ากันไฟมีข้อจำกัด ห้ามใช้กับไฟที่ลุกลามใหญ่โตแล้ว หรือไฟที่เกิดจากก๊าซรั่วไหล หรือไฟฟ้าลัดวงจรที่ยังไม่ตัดกระแสไฟ
ระมัดระวังหลังใช้งาน: หลังใช้คลุมไฟ แม้ไฟจะดับแล้ว ผ้ายังคงร้อนอยู่มาก ควรระมัดระวังในการเคลื่อนย้าย
ฝึกอบรม: การฝึกอบรมการใช้งานผ้ากันไฟที่ถูกต้องให้กับพนักงานทุกคนที่เกี่ยวข้องเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง
4. การบำรุงรักษา
ตรวจสอบสภาพอย่างสม่ำเสมอ:
ก่อน/หลังใช้งาน Hot Work: ตรวจสอบรอยฉีกขาด รู รอยไหม้ การแข็งกระด้าง การหลุดลอกของสารเคลือบ
ประจำเดือน/ไตรมาส: สำหรับผ้าห่มดับไฟที่ติดตั้งอยู่กับที่ ตรวจสอบสภาพของซองบรรจุ และตรวจดูตัวผ้า (ถ้าทำได้โดยไม่ทำให้ผ้าเสียหาย)
สังเกตสัญญาณการเสื่อมสภาพ:
รอยฉีกขาด รู รอยไหม้ทะลุ: สัญญาณชัดเจนว่าหมดสภาพ
เนื้อผ้าแข็งกระด้าง เปราะ หรือมีเศษผง/เส้นใยหลุดลุ่ย: ประสิทธิภาพลดลง
สีซีดจาง สารเคลือบหลุดลอก/แตกร้าว: บ่งชี้ว่าเสื่อมสภาพจากการสัมผัส UV หรือสารเคมี
มีกลิ่นเหม็นอับ: อาจเกิดจากความชื้นสะสม
การทำความสะอาด:
หากมีคราบสกปรก คราบน้ำมัน หรือเศษโลหะติดอยู่ ควรทำความสะอาดตามคำแนะนำของผู้ผลิต
ห้ามใช้สารเคมีรุนแรงที่อาจทำลายคุณสมบัติของผ้า
การจัดเก็บ:
เก็บในที่แห้ง สะอาด ปราศจากความชื้น
ห่างจากแสงแดดโดยตรงและแหล่งความร้อนสูง
เก็บในสภาพที่เรียบร้อย ไม่พับงอจนเกิดรอยหัก หรือถูกกดทับ
เก็บในตำแหน่งที่เข้าถึงง่ายและมองเห็นได้ชัดเจน
สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ: หากผ้ากันไฟมี สัญญาณการชำรุดเสียหายแม้เพียงเล็กน้อย ต้องเปลี่ยนใหม่ทันที อย่าพยายามซ่อมแซมและนำกลับมาใช้ เพราะประสิทธิภาพการป้องกันจะลดลง และอาจนำไปสู่อันตรายร้ายแรงได้เมื่อเกิดเหตุการณ์จริง
การให้ความสำคัญกับความเข้าใจ การใช้งานที่ถูกต้อง ความปลอดภัย และการบำรุงรักษาผ้ากันไฟ จะช่วยให้โรงงานของคุณมีระบบป้องกันอัคคีภัยที่แข็งแกร่งและลดความเสี่ยงลงได้อย่างมีนัยสำคัญครับ